โรงเรียนตชด.บ้านโป่งลึกนับเป็นอีกโรงเรียนชายขอบที่ตั้งอยู่ไกลจากอ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี ราว 80 กม. แต่ถนนช่วง 30 กม.สุดท้ายก่อนถึงโรงเรียนเป็นทางลูกรังที่หากฝนตกก็จะเป็นหลุมเป็นบ่อ ยากต่อการเดินทาง ยังไม่รวมกับช่วงน้ำท่วมจากฝนในเดือน ต.ค. และ จากเขื่อนในเดือน พ.ย. ที่ต้องปิดการเรียนเป็นสัปดาห์
“เป็นปกติทุกปีที่น้ำจะท่วมในช่วงเวลานี้ นักเรียนก็เดินทางมาโรงเรียนไม่ได้ ครูเองก็มาไม่ได้ รถส่งอาหารที่จะขนขึ้นมาประกอบเลี้ยงให้นักเรียนก็ขึ้นมาไม่ได้ เราก็ต้องปิดช่วงนี้ พอน้ำลดก็กลับมาเรียนกันใหม่” ครูวง พุกาด ครูวิชาการจากโรงเรียน ตชด. บ้านโป่งลึกเริ่มต้นเล่าถึงบรรยากาศโรงเรียน
ปัจจุบันโรงเรียนแห่งนี้มีนักเรียน 200 กว่าคน ครู 13 คน โดยมีนักเรียนที่ได้รับทุนจากโครงการจัดสรรเงินหนุนนักเรียนยากจนพิเศษแบบมีเงื่อนไข หรือทุนนักเรียนเสมอภาค จากกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) จำนวน 115 คน ซึ่งมอบให้เด็กครบทุกคน ส่วนทุนที่ให้กับทางโรงเรียนไปจัดกิจกรรมพัฒนาทักษะชีวิตทักษะอาชีพนั้นขณะนี้ได้นำเงินส่วนหนึ่งมาจัดเป็นโครงการอาหารเช้าให้นักเรียน เพราะส่วนใหญ่นักเรียนจะไม่ได้ทานอาหารเช้ากัน
“นักเรียนเกือบทุกคนผู้ปกครองจะมารับทุนที่โรงเรียน จะมีเพียงแค่เด็กนักเรียนป.2 คนหนึ่งที่ครูต้องเดินเท้าเอาทุนไปมอบให้เพราะเด็กอยู่กับยายที่สายตามองไม่ค่อยเห็นและน้องชาย ป.1 อีกคน พ่อเสียชีวิต แม่อยู่นอกพื้นที่ บางวันก็ไม่ได้ไปโรงเรียนเพราะต้องดูแลยาย ซึ่งครอบครัวนี้ครูมาเยี่ยมหลายครั้ง ครั้งก่อนเอาข้าวสารปันจากโรงเรียนไปให้ แต่เมื่อได้ทุนก็ทำให้เขามาเรียนมากขึ้นโดยช่วงนี้หมดหน้าฝนก็ทำให้เด็กเดินทางง่ายขึ้นซึ่งปกติจะต้องเดินเท้าอย่างเดียวใช้เวลาประมาณครึ่งชั่วโมง” ครูวงอธิบายก่อนเล่าต่อว่า
ส่วนใหญ่นักเรียนที่นี่จะเป็นเด็กฐานะยากจนผู้ปกครองมีรายได้น้อย เกือบทั้งหมดทำสวน ทำไร่ ปลูกกล้วย ปลูกมะนาว มีบางคนที่ออกไปทำงานนอกพื้นที่ สภาพบ้านจะเป็นบ้านไม้ไผ่ หลังคามุงหญ้าคา การได้ทุนจาก กสศ. ทำให้เด็กที่ต้องหยุดเรียนเพื่อไปทำงานช่วยผู้ปกครองได้กลับมาเรียนหนังสือมากขึ้น โดยมีกลไกอย่างคุณครูที่จะต้องทำหน้าที่คัดกรองลงเยี่ยมบ้านเด็กเพื่อดูสภาพบ้าน ซึ่งส่วนมากต้องเดินเท้านับสิบกิโลเมตร บางครั้งต้องถ่อแพไป เพื่อนำโอกาสทางการศึกษาไปมอบให้กับเด็กๆ
“พูดตรงๆ ก็ลำบาก เอาเรื่องอยู่ บ้านเด็กบางคนน้ำท่วมมาโรงเรียนไม่ได้เราก็ต้องถ่อแพไป 10 กว่าหลัง ส่วนที่เหลือต้องเดินเท้าอย่างเดียวกว่าจะเจอเด็กแต่ละคน บางคนอยู่ไกลมากเดินทางออกจากโรงเรียนไปตอนเช้ากลับมาถึงโรงเรียนตอนเที่ยง ถึงจะยากแค่ไหนก็ต้องไปเพราะเป็นโอกาสที่จะได้ช่วยเด็ก เราก็รู้สึกดีที่เราได้ช่วยเด็กได้ทุน เด็กไม่ได้มาโรงเรียนเพราะช่วยที่บ้านทำงาน แต่ก็มีกลุ่มเกเร ไม่มาโรงเรียนเราก็เอาทุนตรงนี้ไปบอก ถ้าไม่มาเรียนก็ไม่มีสิทธิได้รับทุนเขาก็กลับมาเรียน“ ครูวง เล่าย้อนขณะลงเยี่ยมบ้านเด็ก
สำหรับการลงพื้นที่ครูจะแบ่งกันเป็นบ้าน เช่นครูคนนี้ครอบครัวนี้เพราะแต่ละบ้านก็จะมีนักเรียน อนุบาล ป. 1 ป. 2 ป.3 เพราะจะทำให้ง่ายกว่า ใช้เวลาน้อยกว่าแบ่งกันเป็นชั้นเรียน แต่ปัญหาที่พบช่วงที่ผ่านมาคือ นักเรียนบางคนไม่มีเอกสารบัตรอะไรเลย ทำให้ไม่ได้สิทธิตรงนี้
ครูวงกล่าวเสริมว่า นอกจากเรื่องทุนแล้วทางโรงเรียนยังนำเด็กที่เกเรมากินนอนอยู่ที่โรงเรียนเพื่อให้ใกล้หูใกล้ตาดูแลได้สะดวก มาฝึกอาชีพ ทำงานเสริม ช่วยงานครู เพื่อไม่ให้ไปเกเรเที่ยวยิงนก ตกปลา ลักของคนอื่น ซึ่งตอนนี้มีประมาณ 20 คน ซี่งครูพยายามสอนกำชับเรื่องระเบียบวินัย ไม่ให้ลักขโมย บางคนก็ดีขึ้น บางคนพอปิดเทอมกลับบ้านเปิดเทอมก็ไม่ยอมกลับมาต้องไปตาม บางคนหายไปก่อเรื่องที่อื่น บางรายก็เอาไม่อยู่ล่าสุดเด็กลักรถครูไปขี่ล้มพังหมด เราก็พยายามช่วยเท่าที่เราจะช่วยได้มากที่สุด
