ฟังเสียงสะท้อน ‘โรงเรียนพัฒนาตนเอง’ (TSQP) โดยมูลนิธิลำปลายมาศพัฒนา ในโครงการยกระดับคุณภาพการศึกษาโรงเรียนพัฒนาตนเองทั้งระบบ (Whole School Approach)
ที่วันนี้แม้โครงการสิ้นสุดลง แต่ผู้บริหาร ครู รวมถึงเขตพื้นที่การศึกษา ยืนยันเดินหน้าทำงานต่อโดยไม่คิดหันหลังกลับ พร้อมร่วมแบ่งปันประสบการณ์ความสุข ความทรงจำ และความงอกงามจากการทำงานที่ผ่านมา
เมื่อนวัตกรรม ‘จิตศึกษา’ ‘PBL’ และ ‘PLC’ ได้เข้ามาเปลี่ยนแปลง และหยั่งรากลึก ลงในโรงเรียนของพวกเขา ทั้งยังสุกงอมพร้อมแตกหน่อก่อผลออกไปยังโรงเรียนอื่น ๆ ต่อไป
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/2-3.jpeg)
‘มูลนิธิลำปลายมาศพัฒนา’ เป็นเครือข่ายโรงเรียนพัฒนาตนเอง (TSQP) ของ กสศ. ที่นำแนวคิด ‘สนามพลังบวก’ มาเป็นจุดเริ่มต้นของการเปลี่ยนแปลงโรงเรียนเชิงระบบ ผ่านนวัตกรรม จิตศึกษา, หน่วยบูรณาการ PBL เรียนรู้โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน และ PLC ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ
โดยนวัตกรรมเหล่านี้ได้เปลี่ยนการเรียนการสอนเป็น ‘Active Learning’
แล้วครู ที่เคยเป็นผู้ ‘บอกความรู้’ ก็เปลี่ยนบทบาทเป็น ‘โค้ช’ หรือผู้นำการเรียนรู้ ช่วยกระตุ้นให้นักเรียนเป็นนักค้นคว้าและเป็นนักปฏิบัติ
ซึ่งนับเป็นการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ ที่เมื่อผู้บริหารโรงเรียนและครูเปิดใจยอมรับ ผลลัพธ์เชิงบวกจึงเกิดขึ้นได้ในเวลาไม่นาน
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/3-3.jpeg)
“active Learning สร้างเด็กให้เป็นนักค้นคว้า มีการคิดขั้นสูงเชิงนวัตกรรม รู้จักแก้ปัญหาด้วยวิจารณญาณ สร้างสรรค์ ซึ่งคุณลักษณะเหล่านี้ค่อย ๆ บ่มเพาะและฝังในตัวเด็ก เขามองว่าปัญหาคือสิ่งท้าทาย ไม่ยอมละเลิกง่าย ๆ ถ้ายังทำไม่สำเร็จ
“ครูเองก็กลายเป็นนักเรียนรู้ไปด้วย คือถ้ายังไม่ดี ไม่ได้ เราไม่หนีไม่ยอมไม่ปล่อย ต้องเรียน ต้องรู้ ต้องหาทางทำจนสำเร็จ หาเทคนิควิธีการมาผลักดันให้เด็กถึงเป้าหมาย เราเปลี่ยนตัวเองจากครูที่สอนให้ ‘จำ’ เป็นสอนให้ ‘คิด’ ไม่ยัดเยียดความรู้ ไม่ตัดสิน แต่เรามุ่งไปที่ความสนใจของเด็ก
“แล้วห้องเรียนที่น่าเบื่อจำเจก็กลับมีชีวิต มีความงอกงามความสุขที่ทั้งครูทั้งเด็กรับรู้ร่วมกันได้”
ครูฉัตรวรีย์ บุญสิริเกียรติ
โรงเรียนบ้านน้ำก่ำ (สิทธิผลนุกูล)
อ.ธาตุพนม จ.นครพนม
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/4-3.jpeg)
“ห้องเรียนที่เป็นพื้นที่ปลอดภัยไม่มีการชี้ถูกผิด มีการเสริมพลังด้วยจิตวิทยาเชิงบวก ทำให้เด็กเห็นคุณค่าและภูมิใจในตนเอง รักที่จะเรียนรู้ เหล่านี้คือสิ่งที่จิตศึกษาเป็นจุดคานงัดให้ความเปลี่ยนแปลงปรากฏ
“เราเชื่ออย่างหมดใจว่ามนุษย์ทุกคนสามารถเรียนรู้ได้ แม้ต้นทุนเขาไม่พร้อมสักแค่ไหน หรืออยู่ในพื้นที่ใดก็ตาม
“ถ้าครูเชื่อมั่น หาทางผลักดัน สนับสนุน สุดท้ายแล้วไม่ว่าโจทย์ยากเท่าไหร่ ลำบากห่างไกลเพียงใด เขาจะพบวิถีทางในการพัฒนาตนเองจนได้”
ผอ.พวงชมพู เฮ็งประเสริฐ
โรงเรียนบ้านห้วยปูลิง
อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/5-2.jpeg)
“การเรียนภาษาไทยผ่านวรรณกรรม ช่วยเปิดโลกทัศน์ จินตทัศน์ จากภาษาที่สวยงาม มีศัพท์ชั้นสูงและคลังคำที่กว้าง ยาก ลึกซึ้ง สื่อความหมายได้มากกว่าเพียงชั้นเดียว
“ถ้อยคำเปิดจินตนาการให้เขาเห็น สร้างภาพลึกล้ำ มีทักษะพื้นฐานหลักภาษาที่ไปไกลกว่าแค่เขียนตามคำบอก สามารถวิเคราะห์ตีความข้อเขียนได้ เพราะวรรณกรรมนั้นไม่บอกอะไรเลย แต่จะทิ้งปลายเปิดให้ตีความ แล้วศัพท์บางคำยังทำให้เด็กได้สื่อสารสิ่งที่อยู่ภายในความคิดหรือในใจมาถึงครู ทำให้ครูเข้าใจบริบทชีวิตเขาได้มากขึ้น”
ครูภัทรวีร์ สุขโทน
โรงเรียนบ้านกองทูล (พิทักษ์ราษฎร์วิทยาคาร)
อ.หนองไผ่ จ.เพชรบูรณ์
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/6-2.jpeg)
“หนูชอบที่ครูให้โอกาสเราเรียนรู้ด้วยตัวเอง เสนอความเห็นได้ว่าอยากทำอะไร ตอนทำงานไม่เสร็จครูก็ให้กำลังใจ สอนให้หาวิธีรับมือจนผ่านไปได้ พวกเราจึงพร้อมกลับไปทำซ้ำ แล้วพอทำสำเร็จทุกคนก็ดีใจไปด้วยกัน
“วันนี้หนูมีความสุขกับการไปโรงเรียนมาก อยากให้โรงเรียนของเราเป็นแบบนี้ตลอดไปค่ะ”
ด.ญ.ณัฐชากรณ์ แสนกลาง ชั้น ป.6
โรงเรียนบ้านก่ำ (สิทธิผลนุกูล)
อ.ธาตุพนม จ.นครพนม
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/7-1.jpeg)
“เรามีเครือข่ายที่แตกยอดออกไปทั้งโรงเรียนข้างนอก และใน TSQP ด้วยกัน มีการเยี่ยมชมงาน แชร์ประสบการณ์ระหว่างโรงเรียน และก่อนเปิดเทอมทุกครั้งจะมีประชุมวางแผนการเรียนการสอน เจาะทีละสัปดาห์จนครบเทอม
“เหล่านี้คือความงอกงามของการมีเพื่อนร่วมทางหัวใจเดียวกัน ทำให้เห็นว่าการเปลี่ยนแปลงโรงเรียนทั้งระบบ บางทีคนเดียวก็พอไปได้ แต่ถ้ามีเพื่อนร่วมทาง พวกเราจะไปได้ไวกว่า”
ผอ.การุณ ชาญวิชานนท์
โรงเรียนบ้านโกรกลึก
อ.ด่านขุนทด จ.นครราชสีมา
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/9.jpeg)
“ความสำคัญต่อจากนี้คือผู้บริหารที่จะมาสืบทอด โดยทางเขตจะมุ่งคัดสรรคนมี mind set เดียวกันมาทำงานต่อ คนที่เข้าใจกระบวนการ พร้อมสานงานไปข้างหน้า
“เพราะเรามองว่าโครงการนี้คือโอกาสของเด็กทุกคน ช่วยแก้ปัญหาโรงเรียนขนาดเล็กห่างไกล ครูไม่ครบชั้น สร้างแรงบันดาลใจให้ครู เปลี่ยนแปลงเด็กให้มั่นใจ กล้าแสดงออก มีทักษะชีวิต ซึ่งหลายโรงเรียนพิสูจน์ผลลัพธ์แล้ว จึงพูดได้ว่าในเบื้องต้น เราประสบความสำเร็จแล้ว”
ดร.นฤมล สุภาทอง
รองผู้อำนวยการ สพป. นครพนม เขต 1
![](https://www.eef.or.th/wp-content/uploads/2022/09/10.jpeg)
“ผมมองว่าการมีส่วนร่วมสำคัญที่สุด กว่าที่โครงการจะเดินมาจนพูดว่าสำเร็จได้ ผู้บริหารต้องเป็นผู้นำและผู้สร้างความเชื่อมั่น แรก ๆ อาจเป็นรูปคำสั่ง หรือร้องขอ แต่การให้ครูได้ทำซ้ำ โดยมอบบทบาทให้ครูแต่ละคน เขาจะค่อย ๆ เข้าใจกระบวนการ แล้วทำจนเห็นผล
“…วันนี้ผมแน่ใจแล้วว่า จะไม่ยอมให้ครูกลับไปเปิดหนังสือสอนแบบเดิมอีกแล้ว เพราะเราเห็นทั้งผลสำเร็จและเส้นทางก้าวหน้า ที่การเรียนการสอนอย่างเดิมให้เราไม่ได้”
ผอ.สมเดช อ่างศิลา
โรงเรียนวัดเนินกระปรอก
อ.บ้านฉาง จ.ระยอง