“บางทีเค้าก็เข้ามากอดเรา ครูทัชขาหนูกอดหน่อย แล้วก็ให้มินิฮาร์ททุกวัน ทอนหนูด้วยนะคะ เราก็จะทอนด้วยมินิฮาร์ทกลับไป มันเป็นสิ่งที่ดี ที่เค้ารักเรา”
‘ครูทัช’ วรรณกร บวรวัชรเดชา นักศึกษาฝึกสอนโรงเรียนบ้านจันเดย์ อำเภอทองผาภูมิ จ.กาญจนบุรี ตอบคำถามว่าฝึกสอนปีแรกเป็นอย่างไรบ้าง
ครูทัชเป็นนักศึกษาจากโครงการครูรัก(ษ์)ถิ่นรุ่นแรกที่สนับสนุนโดยกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โครงการทุนครูรัก(ษ์)ถิ่น) และที่พิเศษยิ่งกว่า ครูทัชเป็นชาวชาติพันธุ์ พ่อเป็นชาวมอญ แม่เป็นชาวพม่า ที่อพยพเข้ามาทำงานและตั้งรกรากในกาญจนบุรี และครูทัชเพิ่งได้บัตรประชาชนเมื่อตอนอยู่ ม.5 จึงทำให้มีสิทธิสมัครทุนครูรัก(ษ์)ถิ่นในพื้นที่จังหวัดบ้านเกิด
โครงการครูรัก(ษ์)ถิ่น เริ่มมาตั้งแต่ปี 2562 มีเป้าหมายผลิตและพัฒนาครูรุ่นใหม่ปีละ 300 คน เพื่อส่งไปประจำการยังโรงเรียนในพื้นที่ห่างไกลประมาณ 1,500 แห่งทั่วประเทศ และในปี 2567 นี้จะเป็นปีที่นักศึกษาทุนรุ่นแรกจะได้รับการบรรจุแต่งตั้งเป็นครูและพร้อมเข้าปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่จริงหรือโรงเรียนปลายทาง ด้วยความหวังว่า โครงการนี้จะสามารถแก้ปัญหาขาดแคลนครูในโรงเรียนที่อยู่ห่างไกล และช่วยยกระดับคุณภาพของโรงเรียนปลายทางได้
ครูทัชมาฝึกสอนที่นี่ได้ 1 ปีแล้ว โดยรับผิดชอบสอนเด็กๆ อนุบาล โรงเรียนบ้านจันเดย์เป็นโรงเรียนขนาดกลาง สอนตั้งแต่อนุบาล-ป.6 นักเรียนส่วนใหญ่เป็นเด็กไร้สัญชาติ เด็กชาติพันธุ์ มอญ พม่า กะเหรี่ยง ฯลฯ
“มีเด็กไทยน้อยมาก” เกตฤทัย คำษร ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านจันเดย์แนะนำโรงเรียนคร่าวๆ การมาของครูทัชที่พูดภาษามอญได้ พูดภาษาพม่าได้ จึงเท่ากับลดช่องว่างระหว่างครูกับเด็กไปในตัว และทำให้เด็กๆ กล้าพูดกับครูมากขึ้น
“จริงๆ เค้าไม่ใช่คนไม่กล้าแสดงออกแต่เค้าจะรู้สึกตัวเองไม่ใช่คนไทย ที่เห็นเค้าไม่กล้าพูด เพราะอาย กลัวออกเสียงไม่ชัด แต่ถ้าเค้าได้อยู่กับคนที่เค้าไว้ใจอย่างครู การพูด ตอบคำถาม ปฏิสัมพันธ์จะดี แย่งกันตอบ”
ที่สำคัญ ครูทัช คือ หลักฐานมีชีวิตที่บอกเด็กๆ ว่า เด็กไร้สัญชาติก็เป็นครูได้
“ปกติเค้าจะเห็นแต่พ่อแม่เป็นกรรมกร ลูกจ้างในไร่ เค้าก็จะคิดว่าชีวิตเค้ามีแค่นั้น แต่วันหนึ่งที่เค้ามาเห็นครูทัชเป็นคนชาติพันธุ์และสื่อสารกับผู้ปกครองได้ พูดภาษาบ้านเดียวกับเค้า ทำให้เค้าเห็นว่าเป็นไปได้”
เนื่องในโอกาสวันครู เราจึงพิสูจน์ด้วยการไปถามเด็กๆ ชาติพันธุ์โรงเรียนบ้านจันเดย์ว่า “โตขึ้นอยากเป็นอะไร (ยัง) อยากเป็นครูบ้างไหม”
2 ใน 4 คนบอกว่า “โตขึ้นหนูอยากเป็นครู” เราเลยถามต่อไปอีกว่า ชอบหรืออยากเป็นครูแบบไหน ไม่มีสักคนที่บอกว่าชอบครูเก่ง เกือบทั้งหมดชอบครูใจดี
“ใจเย็น ค่อยๆ สอน” หนึ่งในสี่ตอบคำถามว่าครูใจดีแปลว่าอะไร
น้องปอนด์ ป.1 โรงเรียนบ้านจันเดย์
น้องปอนด์มีพ่อแม่เป็นมอญ มีอาชีพรับจ้างกรีดยาง และบอกว่าโตขึ้นอยากเป็นครู เพราะเห็นคุณครูสอนดี เลยอยากสอนบ้าง
“อยากสอนวิชาภาษาไทย เพราะง่ายกว่าวิชาอื่นๆ อยากสอนชั้น ป.3 เพราะเด็ก ป.1 คุยไม่รู้เรื่อง” พอถามว่าครูคนไหนใจดี ปอนด์ตอบว่าครูทัช
“เวลาเราไม่มีตังค์แต่อยากซื้อขนม บอกครูทัช ครูก็ให้ตังค์ แล้วพรุ่งนี้เช้าหนูก็เอามาคืน หนูเอาเงินมาคืนครูวันพรุ่งนี้เลย ไม่เคยลืม”
ครูที่ปอนด์โตขึ้นอยากเป็นคือ “ครูนิสัยดี สอนดี”
น้องคิด ป.1 โรงเรียนบ้านจันเดย์
น้องคิด เพื่อนร่วมห้องของปอนด์บอกว่า ชอบวิชาวิทยาศาสตร์ โตขึ้นอยากเป็นหมอรักษาสัตว์ เพราะชอบแมวเพราะเคยมีแมวแต่ตายไปแล้ว เลยอยากเป็นหมอช่วยให้แมวอาการดีขึ้น
พ่อแม่ของคิดเป็นชาวมอญทั้งคู่ พ่อทำงานเป็นช่างปูน แม่ทำงานเป็นแม่บ้าน
ถามคิดว่าชอบครูแบบไหน คิดนึกถึงครูประจำชั้น เพราะสอนดี ไม่เคยตีเด็กๆ
“ผมเคยโดนครูตี ใช้ไม้ตี เจ็บ เพราะทั้งห้องเสียงดังแต่ผมไม่ได้เสียงดัง ครูน่าจะไม่รู้ว่าใครคุยเลยตีทั้งห้อง”
เราถามต่อว่าอย่างนั้นครูควรใช้วิธีไหนให้เด็กๆ หยุดคุย
“จริงๆ บอกให้เงียบก็ได้ ไม่ต้องตี”
น้องเม ป.1 โรงเรียนบ้านจันเดย์
น้องเม เป็นชาติพันธุ์มอญ ที่เพิ่งเข้ามาเรียนที่โรงเรียนบ้านจันเดย์ปีที่ผ่านมา เวลาถามตอบด้วยภาษาไทยจึงไม่ค่อยชัดแต่เรื่องเขียนถนัดมาก จนครูออกปากชม
“ครูชมว่า หนูเขียนภาษาไทยได้ หนูคัดลายมือสวย”
วิชาโปรดของน้องเมคือภาษาไทย เพราะเพิ่งเรียน ยังพูดได้ไม่เยอะ
อีกเหตุผลที่น้องเมชอบภาษาไทยคือ ครูไม่ตี
“ครูสอนดี สอนเขียน ออกเสียง เวลาหนูยังทำไม่ได้ ครูก็เขียนให้ดู สะกดให้ดู ไม่ดุ ค่อยๆ สอนเรา”
โตขึ้นน้องเมเลยอยากเป็นครูสอนภาษาไทย
น้องพัฒนา ป.3 โรงเรียนบ้านจันเดย์
พ่อแม่ของน้องพัฒนาเป็นชาวพม่า พ่อทำงานตัดไม้ แม่รับจ้างกรีดยาง แต่พัฒนาบอกว่าชอบภาษาไทยมากกว่าภาษาพม่าเพราะพูดง่ายกว่า
โตขึ้นพัฒนาอยากเป็นทหาร วิชาศิลปะ ครูให้วาดรูปวันเด็กหัวข้อความฝัน พัฒนาจึงวาดรูปเด็กที่กำลังนั่งอยู่บนรถถัง
แต่วิชาโปรดกลับเป็นคณิตศาสตร์เพราะครูสอนสนุก
“แต่ครูดุครับ (หัวเราะ) เวลาเด็กเขียนหนังสือผิด ครูเขาก็จะตีครับ” แต่พัฒนาก็ชอบอยู่ดี แต่ถ้าครูไม่ตี ก็จะชอบมากกว่านี้
ส่วนครูที่ชอบ พัฒนานิ่งคิดแป๊บนึง ก่อนจะตอบว่าชอบครูใจดี ไม่ตี
“พูดจาดีๆ ไม่ดุครับ”
