เมื่อชุมชนบ้านแม่ตาดขาดหนุ่มสาว โครงการเลี้ยงจิ้งโก่งจึงเกิดขึ้นเพื่อสร้างอาชีพให้ผู้สูงวัย

แค่พูดถึงแมลง บางคนก็เตรียมลุกวิ่งหนีแล้ว ภาพของแมลงในสายตาของหลายๆ คนคือสิ่งที่มาพร้อมกับความรำคาญ การบินฉวัดเฉวียน แมลงบางชนิดน่ากลัวว่าจะมีพิษอีก

แต่ถ้าเราบอกว่าเหล่าแมลงนี่แหละ นี่จะเป็นทางรอดของมนุษยชาติ คุณจะเชื่อไหม?

องค์กรสหประชาชาติได้ประมาณการไว้ว่าในปี 2050 ประชากรทั้งโลกจะอยู่ที่ราวๆ 9.7 พันล้านคน ทำให้ความต้องการด้านอาหารเพิ่มขึ้นถึง 2 เท่าจากปัจจุบัน ซึ่งกำลังการผลิตเนื้อสัตว์หรือ ‘โปรตีน’ คงจะเพิ่มตามไม่ทัน ทำให้แหล่งโปรตีนคุณภาพนอกเหนือจากการปศุสัตว์เหลืออยู่ไม่กี่ชนิด หนึ่งในนั้นคือ ‘แมลง’

แมลงเป็นสัตว์ที่มีโปรตีนคุณภาพดี แถมบางชนิดยังมีสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายคนเราสูงอีกด้วย เช่น จิ้งหรีด ซึ่งมีกรดอะมิโนถึง 9 ชนิด วิตามิน แร่ธาตุอีกนับไม่ถ้วน ที่สำคัญคือเมื่อเทียบกันต่อน้ำหนักแล้ว จิ้งหรีดมีโปรตีนสูงกว่าเนื้อวัว แถมยังใช้พื้นที่เลี้ยงน้อยกว่า

หากไม่นับเรื่องหน้าตาและรสชาติที่หลายคนไม่คุ้นชิน แมลงคืออาหารชั้นยอด และประเทศไทยเราก็มีอาหารชั้นยอดนี้กว่า 100 ชนิดเลยทีเดียว และในปัจจุบันเกษตรกรหลายรายก็หันมาเลี้ยงแมลงกันเป็นรายได้เสริม ที่เผลอๆ ให้ผลตอบแทนสูงกว่ารายได้หลักเสียอีก

ในตำบลสันทราย จังหวัดเชียงใหม่ มีกลุ่มวิสาหกิจชุมชนเกษตรอินทรีย์ที่กำลังหาแนวทางการสร้างรายได้จาก ‘จิ้งโกร่ง’ แมลงในตระกูลเดียวจิ้งหรีด แต่ความพิเศษของแนวทางที่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนฯ ชุมชนนี้วางเอาไว้ก็คือแรงงานหลักในการเลี้ยงจิ้งโกร่งนี้จะต้องเป็นแรงงานนอกระบบและผู้สูงอายุในชุมชน ที่เรี่ยวแรงถดถอยไม่เหมือนวัยหนุ่มสาว แต่ยังขาดอาชีพที่จะสามารถเลี้ยงตัวเองได้

จุดเริ่มต้นของ “โครงการส่งเสริมการเลี้ยงจิ้งโกร่งคุณภาพ ต่อยอดอาชีพที่ยั่งยืน” แท้จริงมีจุดเริ่มต้นมาจากการขาดแคลนแรงงานเกษตรกรหนุ่มสาว เพราะวัยรุ่นหลายคนในชุมชน เลือกจะเดินทางเข้าเมืองหลวงไปประกอบอาชีพอื่น ทำให้ผู้สูงอายุในชุมชนไม่สามารถสานต่องานเกษตรให้มีคุณภาพได้ดั่งที่ควรจะเป็น ส่งผลต่อมาเป็นปัญหาภาระหนี้สิน การขาดแคลนรายได้ โครงการนี้จึงเป็นการสร้างอาชีพใหม่ๆ ให้กับแรงงานนอกระบบและผู้สูงอายุในชุมชน

โครงการส่งเสริมการเลี้ยงจิ้งโกร่งคุณภาพ ต่อยอดอาชีพที่ยั่งยืน ได้ตั้งเป้าที่จะรวมกลุ่มแรงงานนอกระบบ และผู้สูงวัยตั้งแต่อายุ 50 ปีขึ้นไป โดยกลุ่มวิสาหกิจชุมชนฯ จะเข้าไปช่วยส่งต่อองค์ความรู้ด้านการเลี้ยงจิ้งโกร่งตั้งแต่เริ่มต้น ช่วยควบคุมคุณภาพการผลิต หาตลาดสำหรับการจัดจำหน่าย ไปจนถึงสอนให้เกษตรกรสามารถแปรรูปและต่อยอดสินค้าได้ด้วยตัวเอง

นอกจากแมลงจะเป็นอาหารสำหรัับอนาคตแล้ว มันยังสามารถเป็นตัวช่วยทางเศรษฐกิจที่หล่อเลี้ยงชีวิตคนในปัจจุบันได้ด้วย ข้อดีของการเลี้ยงแมลงมีหลายข้อ ทั้งใช้พื้นที่น้อย เก็บเกี่ยวผลผลิตได้เร็ว ต้นทุนต่ำ รวมถึงเป็นที่ต้องการของตลาดทั้งสำหรับนำไปผลิตเป็นอาหารคน และอาหารสัตว์ ทำให้มันเป็นหนึ่งในตัวเลือกที่ยอดเยี่ยมที่สุดในการสร้างอาชีพเพื่อหารายได้ให้กับชุมชน