หากพูดถึงของขึ้นชื่อในอำเภอจะนะ จังหวัดสงขลาแล้ว ก็คงหนีไม่พ้น ‘ส้มจุก’ ผลไม้เศรษฐกิจที่เคยได้รับความนิยมจากเกษตรกรในอำเภออย่างล้นหลาม แต่ต่อมาความนิยมกลับซบเซาลงไปด้วยเหตุผลที่ว่าส้มจุกนั้นเป็นพืชดูแลยาก และได้รับผลตอบแทนไม่คุ้มค่า เมื่อเทียบกับการลงทุนปลูกพืชเศรษฐกิจชนิดอื่นอย่างยางพาราหรือปาล์มน้ำมัน
ในปัจจุบันราคาของส้มจุกได้ถีบตัวสูงขึ้นเนื่องจากเป็นพืชที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์และเป็นพืชหายาก ทำให้เกษตรกรบางส่วนที่เคยเปลี่ยนใจไปปลูกพืชชนิดอื่น เริ่มหันกลับมาสนใจการปลูกส้มสกุลนี้อีกครั้ง แต่ติดปัญหาอยู่ตรงที่ขาดองค์ความรู้ในการปลูกและขยายพันธุ์พืชชนิดนี้ ทำให้อาชีพนักขยายพันธุ์ส้มจุกและดูแลสวนส้มจุกกลายเป็นที่ต้องการของตลาดแรงงาน
วิสาหกิจชุมชนส้มจุกจะนะ ได้เห็นถึงความเปลี่ยนแปลงนี้ จึงได้จัดทำโครงการ ‘พัฒนาทักษะอาชีพการขยายพันธุ์และดูแลสวนส้มจุกชุมชนบ้านแคเหนือ ตำบลแค อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา’ ขึ้น เพื่อช่วยส่งเสริมองค์ความรู้ด้านการเพาะพันธุ์และดูแลส้มจุกให้กับแรงงานรุ่นใหม่ เนื่องจากวิสาหกิจชุมชนส้มจุกจะนะมีความพร้อมในการฝึกฝนอบรบเพื่อนเกษตรกรเป็นอย่างดีทั้งด้านองค์ความรู้ เครื่องมือ และสถานที่ โดยวิสาหกิจฯ มีสวนส้มจุกสำหรับการอบรบภาคปฏิบัติการถึง 3 แห่ง ซึ่งนับเป็นปริมาณที่เพียงพอต่อการเรียนการสอน นอกจากนี้ยังทีมของวิสาหกิจชุมชนยังมีมีวิทยากรเชี่ยวชาญการถ่ายทอดความรู้ด้านทักษะการเลี้ยงดู การขยายพันธุ์ และการขายส้มจุก เป็นอย่างมาก รวมถึงมีสำนักงานเกษตรอำเภอจะนะ เป็นหน่วยงานที่คอยสนับสนุนอยู่เบื้องหลังด้วย
โครงการนี้จะดำเนินงานในพื้นที่ถึง 7 หมู่บ้านของตำบลแค โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นผู้ด้อยโอกาสในชุมชนจำนวน 50 คน ซึ่งทางโครงการจะมีการร่วมมือกับผู้ใหญ่บ้าน อบต. และผู้นำศาสนา ในการคัดกรองบุคคลที่เป็นแรงงานนอกระบบ ผู้ถือบัตรสวัสดิการฯ ผู้ว่างงาน ผู้สูงอายุ และผู้พิการ เพื่อให้แน่ใจว่าโครงการนี้สามารถเข้าถึงกลุ่มคนที่จำเป็นต้องได้รับการฝึกฝนอบรมอย่างแท้จริง
ผู้ที่เข้าร่วมโครงการจะได้รับการพัฒนาทักษะตั้งแต่ระดับต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ ซึ่งประกอบไปด้วย การคัดเลือกพันธุ์ส้มจุก การปลูก การขยายพันธุ์ การดูแลและเก็บผลผลิต ไปจนถึงการจัดจำหน่าย การทำตลาด โดยมีการสอนเรื่องสื่อออนไลน์เพื่อเพิ่มช่องทางการขายด้วย
หลังจากเสร็จสิ้นการอบรมแล้ว โครงการจะมีการสนับสนุน ‘ต้นทุน’ เริ่มต้นให้กับผู้ที่เข้าร่วมโครงการ 3 รูปแบบ 1.สนับสนุนด้านเครื่องมือและอุปกรณ์สำหรับการดูแลสวนส้มจุกคนละ 2,500 บาท 2.คัดเลือกผู้ที่ผ่านการประเมินมาขึ้นทะเบียนเป็นหนึ่งในสมาชิกผู้ดูแลสวนส้มจุกของวิสาหกิจชุมชน ซึ่งจะได้รับการป้อนงานอย่างต่อเนื่อง 3.จัดกองทุนเงินยืมปลอดดอกเบี้ย เพื่อส่งเสริมให้สมาชิกเป็นเจ้าของสวนส้มจุกด้วยตัวเอง
การเปิดโครงการนี้นอกจากจะเป็นการช่วยสร้างงานให้กับคนในชุมชนที่เป็นกลุ่มผู้ด้อยโอกาสแล้ว ยังป็นการเปิดโอกาสให้คนในชุมชนลุกขึ้นมาเป็นเจ้าของกิจการอีกด้วย นับว่าเป็นโครงการที่จริงจังในการสนับสนุนเกษตรกรรมชนิดนี้ รวมถึงมีความรอบด้านในการผลักดัน โดยเห็นได้จากขั้นตอนการพัฒนาที่มีรายละเอียดการอบรมทักษะที่ครบถ้วนตลอดหลักสูตร
เกี่ยวกับโครงการเบื้องต้น
พัฒนาทักษะอาชีพการขยายพันธุ์และดูแลสวนส้มจุกชุมชนบ้านแคเหนือ ตำบลแค อำเภอจะนะ จังหวัดสงขลา
วิสาหกิจชุมชนส้มจุกจะนะ
- โทร: 089-2957981
- ผู้ประสานงาน: นายอะหมัด หลีขาหรี
เป้าประสงค์
ประชากรวัยแรงงานที่ขาดแคลนทุนทรัพย์และด้อยโอกาสในชุมชนที่เข้าร่วมโครงการมีความรู้และทักษะในการขยายพันธุ์และดูแลสวนส้มจุก มีเครื่องมือ อุปกรณ์ และสามารถนำความรู้และทักษะที่ได้รับไปใช้ในการขยายพันธุ์และดูแลสวนส้มจุก เพื่อสร้างรายได้และพัฒนาอาชีพได้อย่างยั่งยืน
เรื่องราวนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการพัฒนาระบบทดลองการพัฒนาทักษะแรงงานที่ขาดแคลนทุนทรัพย์และด้อยโอกาส โดยกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา
กว่า 74 หน่วยงาน 42 จังหวัด กับ 1 เป้าหมายเพื่อสร้างชุมชนที่มีศักยภาพ ด้วยการพัฒนาทักษะอาชีพแก่แรงงานด้อยโอกาส