อบต.มะเกลือใหม่จัดโครงการสอนทำน้ำยาเอนกประสงค์และยาหม่องจากสมุนไพรอินทรีย์ กู้วิกฤติสังคมผู้สูงอายุในชุมชน

สภาวะถดถอยทางเศรษฐกิจอย่างรุนแรงในทุกวันนี้ ไม่เพียงทำให้ตำบลมะเกลือใหม่ อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา ต้องเผชิญกับปัญหาผู้คนว่างงานและมีผู้ด้อยโอกาสจำนวนมากแล้ว ในชุมชนยังพบผู้สูงอายุจำนวนมากที่ถูกทอดทิ้งให้อยู่อย่างโดดเดี่ยว ประสบความยากลำบากในการดำรงชีวิต การขยายโอกาสให้ผู้สูงอายุและผู้ด้อยโอกาสมีงานทำจะช่วยสร้างรายได้และความภาคภูมิใจในการพึ่งพาตนเอง องค์การบริหารส่วนตำบลมะเกลือใหม่ ได้จัดทำโครงการส่งเสริมอาชีพผลิตน้ำยาอเนกประสงค์ และยาหม่อง โดยหวังลดรายจ่าย สร้างรายได้ให้แก่ผู้สูงอายุ คนพิการและผู้ด้อยโอกาสในพื้นที่ โดยมีกลุ่มเป้าหมายจำนวนทั้งหมด 80 คน เน้นไปยังกลุ่มผู้สูงอายุที่ยังร่วมกิจกรรมไหวเป็นเป้าหมายหลัก รองลงมาคือกลุ่มผู้ด้อยโอกาส คนพิการ และเยาวชนในพื้นที่ 

การจัดอบรมโครงการฯ ได้สอนวิธีการทำยาหม่องและน้ำยาอเนกประสงค์ทั้งหมด 4 ผลิตภัณฑ์ คือ น้ำยาซักผ้า น้ำยาล้างจาน น้ำยาปรับผ้านุ่ม และยาหม่อง โดยจัดอบรมในรูปแบบการใช้สารเคมีตามที่มีจำหน่ายในท้องตลาดทั่วไป รวมถึง ‘สูตรไร้เคมี’ ที่เน้นผลิตจาก ‘สมุนไพรในท้องถิ่น’ ซึ่งกำลังเป็นที่ต้องการของตลาด 

ซึ่งผลิตภัณ์อินทรีย์จากพืชและสมุนไพรในท้องถิ่นนั้น ทางโครงการฯ ได้ทำออกมา 2 ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ ‘น้ำยาซักผ้าสูตรอินทรีย์’ มีส่วนผสมของมะละกอกับมะกรูดเป็นหลัก ขณะที่ ‘น้ำยาล้างจานอินทรีย์’ ทำจากมะกรูดและมะนาว ส่วน ‘น้ำยาปรับผ้านุ่ม’ ยังไม่มีสูตรเคมี เพราะสูตรที่ใช้ผลิตเป็นสูตรสำเร็จรูป แต่ก็มีการเติมขมิ้นและมะขามลงไปด้วย  

นอกจากนี้ทางโครงการยังได้เสริมองค์ความรู้ ‘กลยุทธ์ทางการตลาด’ หรือหลักการในการทำผลิตภัณฑ์เป็นสิ่งที่สำคัญอย่างมาก เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายสามารถผลิตผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและส่งเสริมการขายได้ด้วยตนเอง ซึ่งถือเป็นการปูพื้นให้ตั้งแต่ต้นน้ำจนถึงปลายน้ำ โดยโครงการฯ จะเน้นทำ ‘การตลาดแบบเข้าถึงชุมชน’ เน้นการจำหน่ายจากวงในขยายสู่วงนอก พร้อมทั้งเตรียมตั้งกลุ่ม ‘วิสาหกิจชุมชน’ 

ผลลัพธ์จากการทำตลาดแบบเข้าถึงคนในชุมชน ทำให้กลุ่มเป้าหมายในโครงการฯ ได้รับคำสั่งซื้อยาหม่อง น้ำยาล้างจาน เป็นของชำร่วยสำหรับแจกในงานต่างๆ ของคนในพื้นที่อย่างต่อเนื่อง รวมทั้งทางกลุ่มฯ ยังอยู่ระหว่างประสานกับสหกรณ์ฟาร์มวัวนมในพื้นที่ เพื่อเสนอขายน้ำยาล้างจานสูตรอินทรีย์สำหรับล้างถังนม นอกจากนี้พวกเขายังนำความรู้ที่ได้รับไปคิดค้นพัฒนาผลิตภัณฑ์สูตรใหม่ๆ ด้วยการเพิ่มส่วนผสมสมุนไพรชนิดอื่นๆ เช่น มะเฟือง เพื่อสร้างความหลากหลายและมูลค่าเพิ่มให้แก่ผลิตภัณฑ์

สะปอย หนึ่งในทีมงานโครงการเล่าว่า “โครงการนี้ถือเป็นการสร้างโอกาสให้คนในชุมชนได้มารวมกลุ่มกัน ได้ทำผลิตภัณฑ์ใช้เองเพื่อลดรายจ่าย เมื่อขายได้ก็เป็นผลพลอยได้ เราอยากเห็นการเปลี่ยนแปลงในชีวิตของชาวบ้าน อยากให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ถึงแม้ไม่มาก แต่ก็เปลี่ยนจากที่เขาไม่เคยมีรายได้เลย ก็พอมีเงินซื้อกับข้าววันละ 20-30 บาท เท่านี้ก็อาจเพียงพอแล้ว”

ปัจจุบัน ผลิตภัณฑ์ทั้ง 4 ชนิด ที่รังสรรค์จากฝีมือผู้สูงวัยและผู้ด้อยโอกาสในโครงการฯ ทำให้หลายครัวเรือนลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ ซึ่งแม้จะยังไม่มาก แต่ก็เป็น ‘จุดเริ่มต้น’ ในการได้ลงมือทำและสร้างรายได้เสริมที่เกิดจากต้นทุนของชุมชน ซึ่งทักษะที่กลุ่มเป้าหมายได้เรียนรู้จากโครงการก็ยังคงมีคุณค่า และเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการลดรายจ่ายในครัวเรือน และนำไปต่อยอดผลิตภัณฑ์เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มอีกมากมายในอนาคต