ศูนย์การเรียนรู้โจ้โก้ เปิดโครงการเพิ่มศักยภาพเกษตรกร เพื่อวางรากฐานด้านทักษะอาชีพในชุมชนเมืองจังให้ครบวงจร

ตำบลเมืองจัง อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน เป็นชุมชนขนาดกลาง ชาวชุนชนประกอบอาชีพหลักคือเป็นเกษตรกร ซึ่งเป็นปัญหาที่สำคัญส่วนหนึ่งของชุมชนเพราะมีการทำการเกษตรแบบเชิงเดี่ยว คือ ปลูกข้าวโพด ที่มีต้นทุนสูงและปลูกได้แค่ปีละ 1 ครั้ง ไม่คุ้มค่ากับการลงทุน ทำให้ในช่วงที่ต้องรอผลผลิต ชาวบ้านก็ขาดแคลนรายได้และไม่ทราบวิธีการแก้ไขกับปัญหานี้

เมื่อมีปัญหาก็ต้องมีทางแก้ โดยศูนย์เรียนรู้โจ้โก้และภาคีเครือข่าย ได้ร่วมกันจัดตั้ง ‘โครงการเพิ่มศักยภาพทักษะความรู้สู่ผู้มีรายได้ ตำบลเมืองจัง อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน’ เพื่อช่วยสนับสนุนให้เกิดอาชีพ เพิ่มทักษะความรู้และสร้างโอกาสให้กับชุมชน โดยมีกลุ่มเป้าหมายหลักที่สำคัญต่อการพัฒนา คือ กลุ่มแรงงานที่ขาดทักษะและโอกาส กลุ่มผู้สูงอายุในพื้นที่ และกลุ่มเกษตรกร 

ศูนย์เรียนรู้โจ้โก้ ได้ลงพื้นที่ชุมชนเพื่อทำความเข้าใจและค้นหาหนทางแก้ไขปัญหา โดยเริ่มจากการพูดคุยกับชุมชนเพื่อค้นหาความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย จากนั้นได้วิเคราะห์พื้นฐานของชุมชนเพื่อนำมาพัฒนา ทำให้ทราบว่าตำบลเมืองจัง อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน มีต้นทุนที่สำคัญ คือ เกษตรกรในพื้นที่ได้รวมกลุ่มกันก่อตั้งกลุ่มวิสาหกิจชุมชน เพื่อหาแนวทางการทำการเกษตรที่เหมาะสมกับคนในพื้นที่ เมื่อมีต้นทุนนี้ทำให้ศูนย์เรียนรู้โจ้โก้กับกลุ่มวิสาหกิจชุมชนสามารถร่วมกันออกแบบหลักสูตรให้กลุ่มเป้าหมายได้ จึงเกิดเป็นหลักสูตรที่ออกแบบตามความถนัดของกลุ่มเป้าหมาย 3 กลุ่ม ได้แก่ 1.กลุ่มช่างชุมชน 2.กลุ่มเพาะพันธุ์กล้าไม้ และ 3.กลุ่มจัดทำปุ๋ยหมัก

กลุ่มช่างชุมชน สำหรับกลุ่มเป้าหมายเกษตรกร ที่โครงการฯ ได้เข้ามาอบรมในด้านความรู้เพิ่มเติม เช่น การอบรมความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับระบบโซล่าเซลล์ การพาพากลุ่มเป้าหมายไปศึกษาดูงานนอกสถานที่ และการดูแลระบบสูบน้ำพลังงานแสงอาทิตย์ เป็นต้น เพื่อเป็นการยกระดับความรู้ให้กับเกษตรกร 

กลุ่มเพาะพันธุ์กล้าไม้ เป็นกลุ่มสำหรับผู้สูงอายุและผู้มีความรู้เรื่องการเพาะกล้าพื้นฐาน ที่โครงการฯ ได้เข้ามาเพิ่มพูนความรู้ในการเพาะกล้าพืชผักสวนครัว เช่น พริก มะเขือ คะน้า ต้มหอม เป็นต้น เพราะเป็นสิ่งที่สามารถบริโภคได้ในชีวิตประจำวัน และสามารถนำไปขายเพื่อสร้างรายได้

กลุ่มจัดทำปุ๋ยหมัก เป็นกลุ่มที่เหมาะกับแรงงานที่ขาดทักษะและโอกาส ที่จะเข้ามาเรียนรู้เกี่ยวกับการทำสูตรปุ๋ยหมักต่างๆ การทำน้ำจุลินทรีย์ การบำรุงดินเพื่อให้เหมาะแก่การเพาะปลูก และการหาแนวทางทำฮอร์โมนจากไข่เพื่อไปเสริมกับกลุ่มเพาะพันธุ์กล้าไม้ต่อไป

จะเห็นได้ว่าการออกแบบหลักสูตรทั้ง 3 แบบนี้ เป็นการคิดจากต้นทุนที่มีอยู่ และเป็นหลักสูตรที่มีความเกี่ยวเนื่องกัน โดยกลุ่มเป้าหมายเมื่อได้รับการอบรมแล้วจะสามารถนำหลักสูตรของตัวเองไปปรับใช้ให้เข้ากับหลักสูตรอื่นๆ ได้ เป็นการกระจายความรู้ให้แก่ชุมชน สู่การเกิดเป็นองค์ความรู้ของชุมชนที่ยั่งยืน

เมื่อโครงการเพิ่มศักยภาพทักษะความรู้สู่ผู้มีรายได้ ตำบลเมืองจัง อำเภอภูเพียง จังหวัดน่าน ได้เข้ามาร่วมพัฒนาชุมชนแล้ว ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในเบื้องต้นสะท้อนให้เห็นว่า ชุมชนให้ความร่วมมือในการที่จะพัฒนาให้เกิดองค์ความรู้ พร้อมที่จะพัฒนาตนเอง ผนวกกับการได้รับโอกาสจากโครงการฯ หน่วยงานและภาคี ทำให้ชุมชนมีประสิทธิภาพในการที่จะขจัดปัญหาเรื่องการขาดทักษะและขาดรายได้อย่างดียิ่งขึ้น