สืบเนื่องจากนโยบาย “Thailand Zero Dropout เด็กทุกคนต้องได้เรียน” ของรัฐบาล ที่มีเป้าหมายให้จำนวนเด็กหลุดออกจากระบบการศึกษาเป็น “ศูนย์” โดยเชื่อมโยงฐานข้อมูลทุกมิติ สร้างระบบส่งต่อ พาเด็กเยาวชนกลับสู่การเรียนรู้ที่ยืดหยุ่น มีทางเลือกที่ตอบโจทย์ชีวิตเป็นรายบุคคล เพื่อการเปิดประตูสู่อาชีพที่ดี ก้าวพ้นความจนข้ามรุ่นในอนาคต
ประเทศไทยมีข้อมูลเด็กและเยาวชนนอกระบบการศึกษา ปี 2566 ช่วงอายุ 3-18 ปี มีจำนวน 1.02 ล้านคน เป็นตัวเลขสะสมที่มาจากการเชื่อมโยงข้อมูลของกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กระทรวงมหาดไทย และกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.)
โดย กสศ. ได้มีการรวบรวมตัวเลขเด็กและเยาวชนนอกระบบ โดยแบ่งออกเป็นรายตำบล รายอำเภอและรายจังหวัด เพื่อคืนข้อมูลให้หน่วยงานที่มีส่วนเกี่ยวข้องในระดับพื้นที่สามารถเข้าไปสำรวจ และตรวจทานข้อมูลเพื่อยืนยันตัวเลขได้ดังกล่าวได้โดยสำรวจข้อมูลทั้งในโรงเรียน นอกโรงเรียน เด็กที่อยู่ในชุมชนหมู่บ้านหรือเด็กที่ย้ายถิ่นฐานออกไปหรือเข้ามาในพื้นที่ ทั้งนี้เพื่อให้เกิดการอัปเดตข้อมูลได้ถูกต้องที่สุดได้
อย่างไรก็ตาม การค้นหาเด็กและเยาวชนนอกระบบการศึกษา จะต้องอาศัยการมีส่วนร่วมของหน่วยงานหลายภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง แต่สิ่งที่น่ากังวลที่สุดคือการค้นหาเด็กที่เรียกว่า “เด็กแขวนลอย” และ “เด็กเสี่ยงหลุดจากระบบการศึกษา” ซึ่งทั้งสองกลุ่มนี้ อยู่ในกลุ่มที่ควรเฝ้าระวังว่าอาจจะเป็นตัวเลขที่เข้ามาเพิ่มจำนวนเด็กนอกระบบการศึกษา และเป็นกลุ่มที่หายากที่สุด และไม่ควรที่จะละเลยหรือให้ความสำคัญกับเด็กและเยาวชนทั้งสามกลุ่มนี้
ดังนั้นการดำเนินงานภายใต้นโยบาย Thailand Zero Dropout ยังจะต้องทำงานร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับเด็กและเยาวชนที่อยู่ในกลุ่มเด็กแขวนลอย และกลุ่มเด็กเสี่ยงหลุดจากระบบการศึกษาคู่ขนานไปอย่างจริงจัง เพื่อเป็นการ Set Zero เด็กและเยาวชนนอกระบบให้ได้ในที่สุด
