เมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2568 ณ ห้องประชุมราชพฤกษ์ มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง จังหวัดราชบุรี 25 องค์กรในจังหวัดราชบุรี ลงนาม MOU เพื่อสร้างความร่วมมือขับเคลื่อนนโยบายการแก้ปัญหาเด็กที่อยู่นอกระบบการศึกษาและเด็กตกหล่น ให้กลับเข้าสู่ระบบการศึกษา ด้วยการจัดการศึกษายืดหยุ่น 1 โรงเรียน 3 รูปแบบครอบคลุมทุกโรงเรียน 100% ในจังหวัดราชบุรี
1 โรงเรียน 3 รูปแบบ เป็นนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการเรียนรู้เพื่อลดอุปสรรคในการเข้าถึงศึกษาให้แก่เด็กเยาวชนยากจนและด้อยโอกาส ภายใต้โครงการ ราชบุรี Zero Dropout เด็กทุกคนต้องได้เรียน เริ่มทดลองนำร่องในจังหวัดราชบุรีตั้งแต่ปี 2567 จากความร่วมมือระหว่าง จังหวัดราชบุรี บริษัท แสนสิริ จำกัด (มหาชน) และกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.)
นางสาวฐิติลักษณ์ คำพา ผู้ว่าราชการจังหวัดราชบุรี กล่าวว่าการลงนาม MOU ในครั้งนี้ถือเป็นก้าวสำคัญที่ภาครัฐและเอกชนในจังหวัดราชบุรีร่วมมือกันในการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบสร้างการศึกษาที่ยืดหยุ่นมีทางเลือก ซึ่งราชบุรีจะเป็นจังหวัดแรกของประเทศที่ทุกโรงเรียนในสังกัด สพฐ. พัฒนาเป็นพื้นที่เรียนรู้ยืดหยุ่น 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ 100% ครอบคลุม 333 โรงเรียน เพื่อป้องกันเด็กเยาวชนไม่ให้หลุดจาก ระบบการศึกษา เดินหน้าสู่ ราชบุรี Zero Dropout เด็กทุกคนต้องได้เรียน
การลงนามเพื่อสร้างความร่วมมือ 25 องค์กรประกอบด้วย จังหวัดราชบุรี, สำนักงานศึกษาธิการจังหวัดราชบุรี, สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 1, สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี เขต 2, สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาราชบุรี, สำนักงานการอาชีวศึกษาจังหวัดราชบุรี, สำนักงานประสานและส่งเสริมการศึกษาเอกชนจังหวัดราชบุรี, สำนักงานส่งเสริมการเรียนรู้จังหวัดราชบุรี, มหาวิทยาลัยราชภัฏหมู่บ้านจอมบึง, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, ศูนย์การศึกษาพิเศษประจำจังหวัดราชบุรี, ศูนย์การเรียนสร้างสรรค์การเรียนรู้ กองกำกับการตำรวจตระเวนชายแดนที่ 13, ตำรวจภูธรจังหวัดราชบุรี, องค์การบริหารส่วนจังหวัดราชบุรี, สำนักงานส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นจังหวัดราชบุรี, สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดราชบุรี, สถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชนจังหวัดราชบุรี, สถาบันพัฒนาฝีมือแรงงาน 4 ราชบุรี, สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดราชบุรี, สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดราชบุรี, สภาอุตสาหกรรมจังหวัดราชบุรี, บ้านพักเด็กและครอบครัวจังหวัดราชบุรี, สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดราชบุรี, เรือนจำกลางเขาบิน, เรือนจำกลางราชบุรี
ศาสตราจารย์ ดร.สมพงษ์ จิตระดับ ที่ปรึกษาคณะกรรมการบริหารกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) กล่าวว่า กสศ. เชื่อมั่นว่าโครงการนี้จะช่วยเปลี่ยนชีวิตเด็กและเยาวชนที่ยากจนด้อยโอกาสให้สามารถพัฒนาเต็มศักยภาพได้ และเป็นก้าวสำคัญในการลดอุปสรรคในการเข้าถึงการศึกษาโดยเฉพาะในช่วงปิดเทอมใหญ่นี้ เป็นรอยต่อสำคัญ การจัดการศึกษา 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ จะช่วยป้องกันการหลุดจากระบบได้
การทดลองนำร่องในระยะแรก พบว่า 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ สามารถป้องกันและช่วยเหลือไม่ให้เด็กเยาวชนหลุดจากระบบการศึกษาได้เกือบ 100% จากนักเรียนที่เข้าร่วมโครงการทั้งหมด 98 คนในรุ่นแรก มีเพียง 1 คนเท่านั้น ที่ย้ายภูมิลำเนาออกจากจังหวัดราชบุรี โดยปัจจัยสำคัญนอกเหนือจากความทุ่มเทของครู ผู้อำนวยการโรงเรียนที่ทำให้เรื่องนี้สำเร็จ เช่น
- ความยืดหยุ่นของหลักสูตร เวลาเรียน ที่ตอบโจทย์ชีวิต ผู้เรียนแต่ละบุคคล
- เรียนรู้ได้ทุกที่ ทุกเวลาจากแหล่งเรียนรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่น สถานประกอบการ สื่อเทคโนโลยี กิจกรรมของชุมชน
- ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ควบคู่กับการทำงานและมีรายได้ระหว่างเรียน
“การจัดการศึกษายืดหยุ่นเป็นการเปลี่ยนแปลงเชิงระบบที่ช่วยลดอุปสรรคในการเข้าถึงการศึกษาอย่างยั่งยืนสำหรับเด็กทุกคน โดยเฉพาะเด็กเยาวชนยากจนด้อยโอกาส ที่สามารถเรียนรู้ควบคู่กับการทำงานและมีรายได้ระหว่างเรียน โดยครู ผู้เรียน และสถานประกอบการร่วมกันวางแผนการเรียนรู้ ออกแบบเนื้อหา วิธีการเรียนรู้ รวมถึงการประเมินองค์ความรู้และประสบการณ์”
นายนิยม ไผ่โสภา ผู้อำนวยการสำนักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน สพฐ. กล่าวว่าราชบุรีเป็นจังหวัดนวัตกรรมต้นแบบของการจัดการศึกษา 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ หรือ ‘ราชบุรีโมเดล’ ที่ได้รับการขยายผลไปทั่วประเทศ
“ช่วงเวลานี้ถือเป็นช่วงที่ฟ้าเปิด เพราะการจัดการศึกษาที่ยืดหยุ่นได้ถูกนำมาปรับใช้ตามนโยบายของ พล.ต.อ. เพิ่มพูน ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ และว่าที่ร้อยตรี ธนุ วงษ์จินดา เลขาธิการ สพฐ. จากการที่ กสศ. ได้เริ่มต้นจุดประกายการจัดการศึกษาโดยเล็งเห็นถึงประโยชน์ของการศึกษาที่ยืดหยุ่นสอดคล้องกับสถานการณ์ชีวิตจริงของเด็กแต่ละคน ตลอดจนแนวนโยบายเรียนดีมีความสุข ซึ่งมุ่งเน้นไปที่ความสุขและความพร้อมของผู้เรียนในการพัฒนาศักยภาพอย่างเต็มที่”
องค์ความรู้และประสบการณ์จากการทดลองนำร่องของจังหวัดราชบุรี ยังได้รับการขยายผล โดย สพฐ. ได้ประกาศใช้แนวทางการจัดการศึกษาที่ยืดหยุ่น 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ สำหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัด สพฐ. อย่างเป็นทางการให้แก่สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาทั่วประเทศ เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2568
นายสมัชชา พรหมศิริ Chief of Staff บริษัท แสนสิริ จำกัด (มหาชน) กล่าวว่าในฐานะภาคเอกชน บริษัทฯ ยินดีที่ได้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งของโครงการ Zero Dropout เด็กทุกคนต้องได้เรียน และสนับสนุนการจัดการศึกษาที่ยืดหยุ่น 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ โดยเชื่อมั่นว่าการขับเคลื่อนราชบุรีโมเดลให้เป็นจังหวัดต้นแบบด้านนวัตกรรมการศึกษาของประเทศ ผ่านความร่วมมือจากทั้งภาครัฐและเอกชน จะนำไปสู่การสร้างการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ ให้เด็กและเยาวชนทุกคนสามารถเข้าถึงการศึกษาได้อย่างเสมอภาคและยั่งยืน
“ในปีที่ผ่านมา เราได้เห็นการดำเนินงานของหน่วยงานการศึกษาและผู้เกี่ยวข้องในพื้นที่ที่ร่วมมือกับ กสศ. อย่างเต็มที่ จนเกิดเป็นรูปธรรมในวันนี้ ซึ่งเป็นวัตถุประสงค์ร่วมกันในการให้เด็กทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย ภายใต้ข้อจำกัดในเงื่อนไขชีวิต ได้เข้าถึงโอกาสการศึกษาที่มีคุณภาพและยืดหยุ่นอย่างเสมอภาค หลายครั้งที่ผมมีโอกาสลงพื้นที่ตั้งแต่ปีแรกที่เริ่มทำงาน ได้เห็นความคืบหน้าของโครงการจากการสนับสนุนและความร่วมมือในพื้นที่ จึงมั่นใจว่าโครงการ Zero Dropout จะขับเคลื่อนราชบุรีโมเดลให้เป็นจังหวัดต้นแบบในการจัดการศึกษาที่ยืดหยุ่น 1 โรงเรียน 3 รูปแบบ 100% และสามารถนำไปเป็นตัวอย่างให้กับพื้นที่อื่น ๆ ต่อไปได้”
