บรรดาผู้เชี่ยวชาญได้แลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับทักษะของแรงงานที่เป็นที่ต้องการในโลกอนาคต ทักษะทางด้านดิจิทัลขึ้นนำมาเป็นอันดับหนึ่ง ซึ่งแตกต่างจากในอดีต ที่ทักษะดังกล่าวเป็นที่ต้องการเฉพาะในซิลิคอนวัลเลย์ หรือบริษัทในแวดวงเทคโนโลยี แต่ทุกวันนี้สถาบันวิจัยหลายแห่งทั่วโลกย้ำแล้วว่า การทำงานจากระยะไกลนั้นสำคัญ และต้องมีความล้มแล้วลุกเร็ว ไม่ย่อท้อต่อการเปลี่ยนแปลงของตลาดแรงงาน
ถ้าหากเรามองเรื่องอาชีพใหม่ที่บานสะพรั่งขึ้นมาเป็นทุ่งหญ้าสุดลูกหูลูกตาหลังจากวิกฤตโควิด-19 World Economic Forum หรือ สภาเศรษฐกิจโลก ก็ได้เผยแพร่บทความที่น่าสนใจ ว่าอาชีพอะไรบ้างที่เป็นที่นิยมหลังจากสภาวะโรคระบาด ทั้งอาชีพผู้ประสานงาน Work from home ที่ปรึกษาด้านฟิตเนส ผู้จัดการด้านการออกแบบบ้านอัจฉริยะ หรือนักสืบข้อมูล ก็ล้วนติดอันดับท็อปเท็นของลิสต์ เราจึงอาจอนุมานได้ว่า สภาพแวดล้อมใหม่ สถานการณ์ใหม่ที่บังคับให้คนต้องปรับตัว นำพามาซึ่งการเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ ให้กับโลกและผู้คน
จากบทความ 4 ทักษะที่คุณต้องมีติดตัวไว้เพื่อการงานในโลกอนาคต ทีมนักวิจัยวิเคราะห์ข้อมูลจากการประกาศรับสมัครงานล่าสุดหลายร้อยล้านรายการในสหรัฐอเมริกาเพื่อระบุทักษะที่เป็นที่ต้องการมากที่สุด 4 ทักษะในสถานที่ทำงานที่กำลังปรับตัว ซึ่งการศึกษาครั้งนี้เป็นความร่วมมือระหว่าง สถาบัน Burning Glass กับ องค์กรไม่แสวงผลกำไรที่สนับสนุนการศึกษาระดับอุดมศึกษาเพื่อธุรกิจ (Business-Higher Education Forum (BHEF)) และ สถาบันวิจัยด้านการศึกษาวิลลี ภายใต้หัวข้อรายงานเรื่องทักษะมีผลต่อการปรับเปลี่ยนการทำงานอย่างไร หรือ How Skills are Disrupting Work
ผลการศึกษาจากการวิเคราะห์โฆษณาตำแหน่งงาน 228 ล้านรายการเปิดเผยว่า “ชุดทักษะเกิดใหม่ที่เติบโตเร็วที่สุดและเป็นที่ต้องการสูงสุด” เน้น 4 ทักษะยอดนิยมและเป็นที่ต้องการ โดยนักวิจัยพบว่า 1 ใน 8 ของประกาศรับสมัครงานทั้งหมดระบุว่า 4 ทักษะเบื้องต้นเหล่านี้เป็นข้อกำหนดที่เป็นที่ต้องการในหมู่แรงงาน
1) ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial intelligence: AI) และการเรียนรู้ของโปรแกรมด้วยตัวเอง (Machine learning: ML)
2) บริการที่ครอบคลุมถึงการให้ใช้กำลังประมวลผล หน่วยจัดเก็บข้อมูล และระบบออนไลน์ต่าง ๆ จากผู้ให้บริการ ระบบคลาวด์คอมพิวติ้ง (Cloud computing)
3) การจัดการผลิตภัณฑ์ (Product management)
4) ทักษะทางด้านโซเชียลมีเดีย
รายงานระบุว่า ทั้ง 4 ทักษะข้างต้น เป็นตัวอย่างของการปรับเปลี่ยนของชุดทักษะ และทำหน้าที่เป็นห้องทดลองเพื่อทำความเข้าใจแนวโน้มทักษะที่กว้างขึ้น อัตราการเติบโตของชุดทักษะทั้ง 4 นี้ในระยะเวลา 5 ปีสูงถึงร้อยละ 122 ในปี 2021 เมื่อเทียบกับอัตราการเติบโตร้อยละ 10 สำหรับทักษะโดยเฉลี่ยในช่วงเวลาเดียวกัน
แล้วผลตอบแทนของผู้ที่มุ่งมั่นฝึกฝนทักษะเหล่านี้คืออะไร ?
คำตอบไม่ได้หวือหวา สำหรับผู้ปฏิบัติงานที่มีทักษะอยู่แล้ว หรือบ่มเพาะทักษะที่เป็นที่ต้องการมากที่สุด จะมีโอกาสทางรายได้และโอกาสในการก้าวหน้าแซงหน้าคนอื่น ๆ ในด้านอาชีพการงานตั้งแต่เริ่มต้นจนสุดทาง
ลงลึกไปในรายละเอียดอีกสักนิด กราฟผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่า รายได้สำหรับผู้ที่มีทักษะใหม่ที่ตลาดต้องการ โดยเฉพาะพนักงานที่มีทักษะด้าน AI/ML, คลาวด์คอมพิวติ้ง และการจัดการผลิตภัณฑ์ จะสูงกว่าพนักงานที่มีทักษะด้านโซเชียลมีเดีย พวกเขาอาจจะไม่ได้เริ่มต้นอย่างแข็งแกร่งไฟลุก แต่ภายใน 3 ปี มีแนวโน้มว่าพวกเขาจะทำผลงานได้ดีกว่าอาชีพ “ทั้งหมด”
ทักษะดิจิทัลกำลังแพร่กระจายไปทั่วอุตสาหกรรมต่าง ๆ ภาคอุตสาหกรรมจำนวนมากจึงกำลังต่อสู้เพื่อดึงดูดแรงงานที่มีทักษะด้าน AI/ML, คลาวด์คอมพิวติ้ง, โซเชียลมีเดีย และการจัดการผลิตภัณฑ์ ดังที่เราจะเห็นได้จากตัวเลขที่สูงขึ้นเรื่อยๆ
ผู้เชี่ยวชาญอธิบายว่า อุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น การรักษาความปลอดภัยในโลกไซเบอร์, การออกแบบที่สร้างสรรค์, การจัดการข้อมูลด้านสุขภาพ และภาษาสคริปต์หรือการจัดภาษาโปรแกรมมิงชนิดหนึ่ง (scripting languages) ล้วนแล้วแต่ต้องการ 4 ทักษะที่จำเป็นมากที่สุดนี้ โดยนักวิจัยพบว่า “AI/ML ซึ่งเป็นชุดทักษะที่เติบโตเร็วที่สุด เติบโตขึ้นในอัตราร้อยละ 370 ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ซึ่งเร็วกว่าชุดทักษะอื่น ๆ ที่มีการเติบโตสูง 2-3 เท่า”
ในทางกลับกัน เมื่อความต้องการทักษะด้านดิจิทัลกระจายไปทั่วทั้งอุตสาหกรรม บทบาทดั้งเดิมบางอย่าง รวมถึงทักษะด้านเทคโนโลยีบางด้านก็กำลังลดลงอย่างรวดเร็ว
รายงานพบว่า “การให้คำปรึกษาทางธุรกิจ, การขายเฉพาะทาง, สถาปัตยกรรมฐานข้อมูลและการบริหาร, โปรโตคอลเครือข่าย, การออกแบบและพัฒนาเว็บ” ต่างก็เห็นความต้องการที่ลดลงอย่างมาก บทบาทของนักพัฒนาเว็บไซต์ได้รับผลกระทบอย่างหนักจากแพลตฟอร์มที่ไม่จำเป็นต้องใช้โค้ดหรือรหัสอีกต่อไป ช่วยให้ผู้คนสร้างเว็บไซต์ของตนเองได้อย่างรวดเร็วและง่ายดาย
ทักษะงานแห่งอนาคตและการปรับเปลี่ยนสถานที่ทำงานที่เกิดขึ้นทั่วโลก จึงถือเป็นหนึ่งในวาระการประชุมประจำปีที่สำคัญของสภาเศรษฐกิจโลก การประชุมจัดขึ้นที่เมืองดาวอส ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ในช่วงเดือนมกราคมที่ผ่านมา โดยธีมหลักของการประชุมประจำปีนี้คือ ความร่วมมือในโลกที่แยกออกเป็นหลายส่วน (Cooperation in a Fragmented World) เป็นเวทีที่พุ่งเป้าด้านการมีส่วนร่วมในการสนทนาเชิงสร้างสรรค์และคาดการณ์ล่วงหน้า และช่วยหาทางออกผ่านความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน
การเปลี่ยนแปลงด้านการทำงานจากระยะไกลแบบกะทันหันยังคงดำเนินอย่างต่อเนื่อง ดังนั้นรูปแบบการทำงานใหม่นี้จึงต้องอาศัยศักยภาพของแรงงานด้านดิจิทัล เพราะรายงานเผยว่า แม้กระทั่งในอุตสากรรมที่ให้ค่าตอบแทนสูง ก็ยังมีแรงงานเพียงร้อยละ 62 ที่มีทักษะพื้นฐานด้านดิจิทัล เช่น การส่งอีเมล และเพียงร้อยละ 44 ที่มีทักษะในการสร้างสรรค์การนำเสนองานที่ต้องใช้ตัวช่วยทางดิจิทัล
สิ่งที่เห็นได้ชัดจากรายงานของ Burning Glass คือ ภาคธุรกิจ นักการศึกษา และภาคประชาสังคมต้องร่วมมือกันเพื่อสร้างความมั่นใจว่า แรงงานแห่งอนาคตจะมีทักษะพร้อมสำหรับการแข่งขันและเติบโตในเศรษฐกิจดิจิทัล เพราะอัตราการว่างงานและความไม่แน่นอนของสถานการณ์ที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง ทำให้การปรับทักษะเป็นปัจจัยสำคัญที่ต้องดำเนินการเพืิ่อปกป้องแรงงานและความล้มแล้วลุกเร็วของเศรษฐกิจในโลกอนาคต
ที่มา :
• These are the 4 skills you’ll need in the workplace of the future
• What you need to know about education, skills and life-long learning
• Top 10 Jobs of the Future – For 2030 And Beyond
