31 พฤษภาคม 2566 กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ร่วมกับ สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ OKMD พร้อมด้วยหน่วยงานภายในของ OKMD ได้แก่ สถาบันอุทยานการเรียนรู้ (TK Park) และสถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ (Museum Siam) ลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือขับเคลื่อนนวัตกรรมการศึกษา เพื่อพัฒนาองค์ความรู้ พัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา สนองความต้องการทางด้านกำลังแรงงาน ยกระดับคุณภาพชีวิตให้สอดคล้องกับทิศทางการพัฒนาประเทศ มุ่งสร้างโอกาสในการเข้าถึงทรัพยากรและโอกาสทางการเรียนรู้ตลอดชีวิตได้ทุกที่ทุกเวลาผ่านแพลตฟอร์มของ OKMD ให้เด็กเยาวชนยากจนด้อยโอกาสในพื้นที่ห่างไกล หรือผู้พิการ
ดร.ทวารัฐ สูตะบุตร ผู้อำนวยการสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ กล่าวว่า การร่วมมือกันในครั้งนี้เป็นความมุ่งมั่นของทั้งสองหน่วยงานที่จะแลกเปลี่ยนเรียนรู้ พัฒนานวัตกรรม และให้บริการความรู้ ยังเป็นก้าวสำคัญในการส่งเสริมและสนับสนุนการใช้ประโยชน์จากองค์ความรู้และแหล่งเรียนรู้ที่หลากหลายเพื่อลดความเหลื่อมล้ำด้านการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนในสังคมไทย ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน และส่งเสริมเศรษฐกิจของประเทศได้อย่างเป็นรูปธรรม
“OKMD ต้องการเป็นส่วนหนึ่งในกลไกสำคัญที่ช่วยลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาของเด็กเยาวชนยากจนด้อยโอกาส ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายโดยตรงของ กสศ. ให้สามารถเข้าถึงแหล่งเรียนรู้ทั้งในระดับชุมชน ท้องถิ่น ภูมิภาค รวมทั้งพื้นที่เรียนรู้ในรูปแบบออนไลน์และเทคโนโลยีดิจิทัล อีกทั้งส่งเสริมและสนับสนุนการบริหารจัดการองค์ความรู้ของ กสศ. ให้อยู่ในรูปแบบสื่อการเรียนรู้ที่เข้าใจและเข้าถึงง่ายเพื่อนำไปเผยแพร่ผ่านช่องทางการสื่อสารที่หลากหลาย รวมถึงร่วมศึกษาวิจัยและจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมและสนับสนุนให้เด็ก เยาวชน และครอบครัวที่ขาดแคลนทุนทรัพย์หรือด้อยโอกาส ตลอดจนครูและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเด็กและเยาวชน ได้มีโอกาสเข้าร่วมและนำเอาทักษะความรู้ในสาขาต่าง ๆ ไปใช้ให้เกิดประโยชน์ เพื่อยกระดับศักยภาพการเรียนรู้ และลดความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงโอกาสในการศึกษาของคนไทยอีกด้วย”
ดร.ทวารัฐ กล่าวถึงการดำเนินงานในขั้นตอนต่อไปว่า กสศ. และ OKMD จะร่วมกันคัดเลือกองค์ความรู้จากผลงานการศึกษาวิจัยด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และการลดความเหลื่อมล้ำในการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนของ กสศ. มาพัฒนาเป็นสื่อความรู้ในรูปแบบที่หลากหลาย น่าสนใจ เข้าใจง่าย ทั้งในรูปแบบหนังสือ คู่มือ คลิปวิดีโอ พอดแคสต์ และออดิโอบุ๊ก เพื่อเผยแพร่ผ่านกิจกรรมและช่องทางต่าง ๆ ของ OKMD เครือข่ายออฟไลน์และออนไลน์ รวมถึงช่องทางสื่ออื่น ๆ ตามความเหมาะสม เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนให้เด็กและเยาวชนได้มีโอกาสในการพัฒนาตนเอง พัฒนาอาชีพ รักการเรียนรู้ สนใจใฝ่รู้ และนำไปสู่การยกระดับคุณภาพชีวิตต่อไป
ดร.ไกรยส ภัทราวาท ผู้จัดการกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา กล่าวว่า นโยบายในการนำการศึกษาและการเรียนรู้ให้ไปถึงเด็กและเยาวชนอย่างทั่วถึงและครอบคลุมโดยไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ถือเป็นปัจจัยสำคัญ ที่จะช่วยแก้ปัญหาความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา อย่างยั่งยืน
“ความร่วมมือครั้งนี้ จะช่วยสร้างความเสมอภาคในมิติของการเรียนรู้ที่มีทางเลือกและตอบโจทย์ชีวิต ผ่านการศึกษาแบบเปิดที่มีความยืดหยุ่น เชื่อมโยงให้ทุกกลุ่มคนโดยเฉพาะอย่างยิ่งเด็กยากจนด้อยโอกาสที่อยู่ห่างไกล หรือผู้พิการ ให้สามารถเข้าถึงทรัพยากรและโอกาสทางการเรียนรู้ตลอดชีวิตได้ทุกที่ทุกเวลา เอื้อให้เกิดการค้นพบตัวเอง และเสริมสร้างศักยภาพการเรียนรู้ตามความถนัดหรือความสนใจผ่านแพลตฟอร์มของ OKMD ที่มีความหลากหลาย ทั้งในรูปแบบพื้นที่เรียนรู้ระดับชุมชน ท้องถิ่น ประเทศ และพื้นที่เรียนรู้ในรูปแบบออนไลน์ เทคโนโลยีดิจิทัล เช่น OKMD Knowledge portal รวมทั้ง Museum Siam และTK park ที่สามารถขยายการให้บริการในลักษณะ Mobile learning ที่มี กสศ. เป็นผู้ชี้เป้ากลุ่มเป้าหมาย โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน จากครัวเรือนยากจน ด้อยโอกาส พื้นที่ห่างไกล ทุรกันดาร กลุ่มเปราะบางทางสังคมและปัญหาเฉพาะ เช่น กลุ่มที่มีความต้องการพิเศษหรือผู้พิการ ระบบการเรียนรู้ที่เปิดกว้างเช่นนี้จะช่วยพัฒนาทุนมนุษย์ขับเคลื่อนเศรษฐกิจสร้างสรรค์ในโลกยุคใหม่ได้อีกด้วย”
ดร.ไกรยส กล่าวเน้นย้ำว่า เชื่อมั่นอย่างยิ่งว่า Knowledge Platform ของ OKMD จะสามารถช่วยสนับสนุนให้ทุกภาคส่วนสามารถนำองค์ความรู้ ฐานข้อมูล งานวิจัย และนวัตกรรม เพื่อพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ที่ กสศ. ค้นคว้าและพัฒนาขึ้นไปใช้เพื่อลดความเหลื่อมล้ำในการศึกษาและการยกระดับความสามารถของคนไทย โดยเฉพาะกลุ่มประชากร 4.32 ล้านคน ในครัวเรือนยากจนข้ามรุ่นได้
นอกจากนี้ยังศึกษาวิจัยร่วมกันเกี่ยวกับนโยบาย กระบวนการเรียนรู้ และนวัตกรรมเทคโนโลยี การเรียนรู้ใหม่ ๆ เพื่อเพิ่มโอกาส เพิ่มประสิทธิภาพในการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนให้สามารถเข้าถึงการเรียนรู้ที่ครอบคลุม (Learning Inclusion) การเรียนแบบยืดหยุ่น (Flexible Learning Approach) ที่จะนำไปสู่การแก้ไขปัญหา การเรียนรู้ถดถอย (Learning Loss) และฟื้นฟูคุณภาพการเรียนรู้ (Learning Recovery)
ข้อมูลองค์กร
กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา หรือ กสศ. อยู่ภายใต้การดูแลของนายกรัฐมนตรี
จัดตั้งขึ้นตามข้อเสนอของคณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา โดยปรากฎในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2560 มาตรา 54 โดย พ.ร.บ.กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา พ.ศ. 2561 ประกาศบังคับใช้เมื่อวันที่ 14 พฤษภาคม 2561 มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความเสมอภาคทางการศึกษา ช่วยเหลือผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์ ลดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา รวมทั้งเสริมสร้างและพัฒนาคุณภาพและประสิทธิภาพครู โดยให้รัฐเป็นผู้จัดสรรงบประมาณให้กองทุน และมีการบริหารงานที่เป็นอิสระ มีภารกิจในการช่วยเหลือดูแลกลุ่มเป้าหมายซึ่งเป็นผู้ขาดแคลนทุนทรัพย์หรือด้อยโอกาสนับตั้งแต่แรกเกิดจนถึงวัยแรงงานให้ได้รับโอกาสทางการศึกษา เพื่อบรรเทาความยากจนอันเป็นรากเหง้าของปัญหาอื่น ๆ ซึ่งหากแก้ไม่ได้ ปัญหานี้จะส่งทอดวนเวียนไปข้ามชั่วคน จากพ่อแม่ส่งต่อไปถึงรุ่นลูกรุ่นหลานได้เพราะมีกลุ่มคนที่เข้าไม่ถึงการศึกษา หรือได้รับการศึกษาที่มีคุณภาพต่างกัน
สำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) หรือ OKMD สังกัดสำนักนายกรัฐมาตรี
จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม 2547 โดยพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การมหาชน) มีวัตถุประสงค์หลักในระยะเริ่มแรกของการจัดตั้งเพื่อส่งเสริมให้ประชาชนมีโอกาสแสวงหา พัฒนาความรู้ความสามารถเพื่อสร้างสรรค์และพัฒนาคุณภาพความคิดของประชาชนและเยาวชนของประเทศ มีพันธกิจคือ (1) จัดให้มีระบบการเรียนรู้สาธารณะและการเรียนรู้เพื่อสร้างสรรค์ภูมิปัญญาของประชาชน โดยผ่านกระบวนการเรียนรู้ที่ทันสมัย (2) สร้างแหล่งบริการองค์ความรู้รูปแบบใหม่ที่ทันสมัย มีชีวิตชีวา และอุดมด้วยความรู้ที่สร้างสรรค์ (3) สร้างนวัตกรรมรูปแบบการพัฒนาองค์ความรู้ใหม่ ๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศและการพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชน และ (4) ส่งเสริมเครือข่ายเพื่อพัฒนาและขับเคลื่อนองค์ความรู้ด้านต่าง ๆ
