จากการสำรวจเด็กและเยาวชนนอกระบบด้วย iSEE โดย กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ร่วมมือกับเครือข่ายจังหวัดนครราชสีมา ได้พบเด็กและเยาวชนนอกระบบ 1, 212 คน จนสามารถเตรียมความพร้อมเพื่อนำกลับเข้าสู่ระบบการศึกษา หรือเข้ารับการอบรมฝึกอาชีพได้ในรอบแรกทั้งสิ้น 61 คน ซึ่ง ‘น้องมุก’ กรุณา มูลจัด นับเป็นเคสหนึ่งของเยาวชนกลุ่มนี้ ที่มีความพร้อมเข้ารับการศึกษาในทันที
หลังจบชั้น ม.3 ‘น้องมุก’ กรุณา มูลจัด ในวัย 15 ปี ไม่ได้เรียนต่อในระดับ ม.ปลาย เพราะฐานะทางบ้านที่ไม่พร้อม และเริ่มต้นทำงานในตำแหน่งผู้ช่วยแม่ครัวในร้านอาหารที่ห่างจากบ้านไปราว 20 กิโลเมตร ที่ ต.บ้านโพธิ์ อ.เมือง จ.นครราชสีมา รายได้วันละ 200 บาท น้องมุกค่อยๆ พัฒนาฝีมือจนได้เลื่อนตำแหน่งเป็นแม่ครัวหลักของร้าน
สองปีผ่านไปกับชีวิตที่พ้นจากรั้วโรงเรียน น้องมุกซึ่งมีใจรักในการทำอาหาร การได้อยู่ในครัวเป็นการฝึกฝีมือ และยังสร้างรายได้จุนเจือครอบครัว ที่มีคุณแม่ทำงานรับจ้าง และน้องสาวตัวเล็กซึ่งเรียนอยู่ชั้น ป.5 งานครัว 6 วันต่อสัปดาห์นับว่างานที่ค่อนข้างหนักสำหรับเด็กในวัย 17 ปี ทั้งรายได้ที่ได้รับยังไม่พอดูแลแม่และน้องอย่างตั้งใจ ขณะที่ในใจลึกๆ ของมุกยังมีความหวังว่าวันหนึ่งจะได้กลับไปเรียนหนังสือ เพราะนั่นคือทางเดียวที่จะช่วยต่อเติมความฝันที่อยากเป็น ‘ครู’ ของเธอให้เป็นความจริง
และเหมือนคลื่นที่ซ้ำซัด แม่ของมุกต้องว่างงานในช่วงวิกฤต COVID-19 ความรับผิดชอบของเธอจึงหนักขึ้น
ช่วงเวลาที่หนักหนา ได้มีสิ่งดีๆ เกิดขึ้น ที่ช่วยจุดประกายความหวังของน้องมุกให้กลับมาอีกครั้ง เมื่อครู กศน. ต.บ้านโพธิ์ ได้ลงพื้นที่สำรวจเด็กและเยาวชนนอกระบบการศึกษา ตามโครงการจัดการศึกษาเชิงพื้นที่เพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา โดยกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) ร่วมกับจังหวัดนครราชสีมา เพื่อค้นหาน้องๆ ที่หลุดจากโรงเรียนกลางคัน หรือไม่ได้เรียนต่อ ให้ได้กลับเข้าสู่ระบบการศึกษา หรือได้รับการฝึกอาชีพ
ด้วยความฝันอยากเป็นครูที่ไม่เคยจางไปกับใจที่พร้อมเรียนต่อ ขอเพียงได้รับโอกาส น้องมุกจึงตอบรับข้อเสนอของครู
‘เงินบริจาคช่วยเติม แต่การช่วยหาทางให้ต่อยอดได้ คือความช่วยเหลือที่ยั่งยืน’
‘ครูอิ๋ว’ อนงค์ ทองพีระ ครู กศน. ต.บ้านโพธิ์ เล่าว่า ทีม กศน. ได้ร่วมมือกับผู้นำชุมชนในการค้นหาเด็กนอกระบบ ด้วยข้อมูลจาก iSEE ของ กสศ. น้องมุกคือหนึ่งในรายชื่อที่เราทำการสำรวจ เราเจอน้องมุก และได้สอบถามความต้องการของน้องก่อน น้องมุกต้องการความช่วยเหลือ ประกอบกับเป็นช่วงที่แม่น้องมุกว่างงาน เรามองว่านี้เป็นเคสเร่งด่วน จึงรีบส่งข้อมูลต่อไปที่สหวิชาชีพ แล้วเมื่อเจ้าตัวมีใจใฝ่เรียนอยู่แล้ว การส่งเข้าเรียน กศน. ก็ทำได้ทันที
“ตอนที่ทีม กศน. มาพบ มุกเป็นเสาหลักครอบครัว ต้องหารายได้ดูแลแม่กับน้อง พอได้คุยกันน้องมุกบอกว่าอยากเรียนต่อ ฝันอยากเป็นครู ยิ่งรู้ว่าตอนที่จบ ม.3 เกรดเฉลี่ยน้องอยู่ที่ 3.00 กว่า เรายิ่งอยากให้ได้เรียนต่อ อย่างน้อยต้องไปถึง ม.6 ก่อน แล้วค่อยมาดูว่าจะไปทางไหนต่อได้”
ครูอิ๋วระบุถึงแผนความช่วยเหลือว่า เบื้องต้นเราส่งน้องเรียนต่อได้แล้ว ขั้นถัดไป คือจะให้ฝึกอาชีพด้านทำขนม เรียนสัปดาห์ละครั้งกับกลุ่มฝึกอาชีพที่ทาง กศน.จัดตั้งไว้ให้ชาวบ้านได้เข้ามาเรียน
ขณะที่ กสศ. จะเติมเงินบริจาคเข้ามาสนับสนุนเรื่องอุปกรณ์ทำขนม เพื่อให้น้องนำความรู้ที่ได้มาฝึกทำต่อเนื่องที่บ้าน ทั้งสามารถทำเป็นอาชีพเสริมในครอบครัว ให้แม่ของน้องมุกเข้ามาช่วย โดย กศน. มีตลาดรองรับอยู่แล้ว เมื่อถึงวันที่น้องมุกฝึกฝนจนฝีมือเข้าที่ ก็นำไปขายได้ด้วย
“เราไม่ได้แค่ส่งเขาเข้าเรียน หรือเอาของบริจาค แต่สิ่งที่ทีม กศน. ทำร่วมกับ กสศ. คือวางแผนระยะยาวเพื่อให้น้องนำไปต่อยอดได้ เริ่มจากส่งกลับเข้าเรียนก่อน ในขณะที่น้องเรียนเราก็ฝึกอาชีพให้เขาเพิ่มเติม อย่างตัวน้องมุกเองชอบทำขนมอยู่แล้ว จึงเหมือนให้เขาค้นหาตัวเองในสิ่งที่เขาอยากทำ จนถึงวันที่น้องได้วุฒิ ม.6 เราจะช่วยมองหาช่องทางเรียนต่อในระดับที่สูงขึ้น เพื่อสานความฝันที่อยากเป็นครูของน้อง ตรงนี้คือแผนที่เราจะผลักดันให้สุดกำลัง เพื่อให้เขาพึ่งพาตัวเองได้ในอนาคต” ครูอิ๋วกล่าว
ด้านน้องมุก อธิบายถึงช่วงเวลาแห่งความเปลี่ยนแปลงของชีวิตไว้ว่า อย่างแรกคือ ‘ขอบคุณ’ สำหรับโอกาสในการเรียนที่ได้รับอีกครั้ง รู้สึกตื่นเต้นรอวันเปิดเทอม ตั้งใจว่าจะใช้เวลาและโอกาสให้ดีที่สุด ทั้งการเรียนและฝึกทำขนม คิดว่าเมื่อได้วุฒิ ม.6 มาแล้ว ก็อยากเรียนด้านภาษาต่อ เพราะใจคิดเสมอว่าจะเป็นครูให้ได้ในวันหนึ่ง
‘น้องมุก’ เป็นอีกหนึ่งเด็กนอกระบบที่ประตูการศึกษาเปิดรับอีกครั้ง ขณะที่แผนงานของ กสศ. และเครือข่ายจังหวัดนครราชสีมา ได้เข้ามาช่วยจุดประกายความหวังของมุกให้ดำเนินต่อไป ขณะที่ระบบความช่วยเหลือที่แท้จริง คือแผนงานระยะยาว ที่จะช่วยส่งเสริมให้ ‘น้องมุก’ ไปให้ถึงสุดทางตามกำลังความสามารถของเธอ
ร่วมสร้างโอกาสทางการศึกษา
กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.)
www.eef.or.th/donate/
ธนาคารกรุงไทย สาขาซอยอารีย์
เลขที่ : 172-0-30021-6
บัญชี : กสศ.มาตรา 6(6) – เงินบริจาค
